Groep 2000 was een verzetsgroep tijdens de Tweede Wereldoorlog in het gebied Amsterdam die 70 jaar lang vrijwel onbekend is gebleven.
De groep werd in 1940 opgericht en door de oorlog geleid door Jacoba van Tongeren. Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog verzorgde zij zo'n 4.500 onderduikers. Groep 2000 telde ruim 140 leden.
De reden dat Groep 2000 tijdens en na de oorlog onbekend is gebleven is het gebruik van codes in plaats van namen van de medewerkers, de onderduikers, de adressen en helpers etc. De sleutel van de code werd pas in 2014 gevonden. Daarom worden sinds 2015 steeds meer leden van Groep 2000 bekend.
bron
In de archieven van het NIOD stuit Paul van Tongeren bij 'toeval' op een voetnoot over de ‘ongepubliceerde memoires van Jacoba van Tongeren’, zijn tante. In de archieven van de vrijmetselarij, waar de opa van Paul (de vader van Jacoba van Tongeren) Grootmeester van was geweest, komt een stoffige map met de bewuste memoires naar boven. Wat blijkt? Jacoba had in de Tweede Wereldoorlog een verzetsgroep van 80 tot 100 mensen geleid. Deze zogeheten ‘Groep 2000’ was de enige verzetsgroep met een vrouw aan het roer in Nederland in de oorlog. Dat Jacoba van Tongeren wist hoe ze gezag kon uitoefenen had ze waarschijnlijk mede te danken aan de militaire opvoeding die ze had gekregen van haar vader in Nederlands-Indië. Zij werd de bonnenkoningin genoemd, omdat zij een vest had waarin ze 5.000 voedselbonnen⁴ kon vervoeren. Zij had een code ontwikkeld, waardoor alle Groepsleden en onderduikers nooit bij naam werden genoemd, maar allen een nummer hadden, voor naam en adres. Dit was uniek. Zij werd in '44 uitgenodigd voor de top van het verzet.
bron
Groep 2000, een productie van het Neerlandsch Verzetsmonument in samenwerking met Paul van Tongeren.
Disclaimer:
- Dit project behandelt de gepubliceerde informatie over deze betrokkenen als objectieve verslaggeving van historische feiten.
- Eventuele bezwaren tegen de plaatsing van een bepaalde naam of foto op dit project zullen onder voorwaarde van aantoonbaar direct familieverwantschap en/of auteursrecht worden gerespecteerd en gehonoreerd.
Copyright:
- Geldt voor alle verstrekte namen op dit project in zijn totaliteit en in combinatie met de daaraan toegevoegde bronverwijzingen. Stichting Neerlandsch Verzetsmonument © 2024
Als initiator en producent van Stichting Neerlandsch Verzetsmonument (S.N.V.) doe ik inmiddels doorlopend onderzoek naar zo'n 60.000 verzetsstrijders. Het verzamelen van zoveel mogelijk bronnen zal het aantal namen in deze lijst niet alleen doen groeien, maar worden zij bovendien verrijkt met talloze gegevens aan biografische achtergronden. Naast de directe nabestaanden en geïnteresseerden kunnen onderzoekers hier terecht voor wetenschappelijke doeleinden.
De stichting tracht haar doel te bereiken onder meer: * door het verder (doen) ontwikkelen, promoten en dagelijks onderhouden van de website; * door het bieden aan nabestaanden van de mogelijkheid om hun verhaal te vertellen op de website; * door het ondersteunen of initiëren van initiatieven met betrekking tot het verzet.“
Al deze diensten worden door mijzelf uitgevoerd op vrijwillige basis. Daar zijn natuurlijk wel de nodige kosten aan verbonden die ik tot op heden voor eigen rekening neem. Mijn basis inkomen is slechts gebaseerd op een WAO uitkering wegens de ziekte Multiples Sclerose. Om van S.N.V. een permanent en belangrijk succes te maken is uw financiële bijdrage zeer welkom, hoe klein het bedrag het ook mag zijn. Alle kleine beetjes helpen!
Stichting Neerlandsch Verzetsmonument is gevestigd te Hallum
KvK nr: 70696373
Hartelijk dank voor uw aandacht,
Dimitri Gazan
| A |
Abraham Abas 22-10-1895 Amsterdam - 03-11-1986 Amsterdam
Onderdirecteur van de Amsterdamsche Bank. Lid van de Commissie van Beheer van Groep 2000 waarvoor hij de boeken controleerde en optrad als vertegenwoordiger bij bijv. kerkelijke instanties als de Kerkenraad. In de kelders van de Nieuwe Kerk werden oa voedselvoorraden van het verzet opgeslagen. Abraham droeg zorg voor het vervoer van de voorraden en was daarmee verbindingsman tussen de kerk en de verzetsgroep.
Albertine Olga Abas 23-07-1924 Amsterdam - 17-11-2006 Baarn
Koerierster en secretaresse van Jacoba. Begeleidde haar vader, Abraham Abas dagelijks op afstand naar de Nieuwe Kerk te Amsterrdam, om te monitoren of hij daar veilig aankwam en zo niet om te zien door welke Duitse eenheid hij zou zijn opgepakt.
ds. Bernardus Johannes (Bernard) Aris 22-06-1899 Drachten - 02-10-1947 Amsterdam
Leidsman van de Vrijzinnig Hervormden in Amsterdam. Schakel tussen de Groep 2000 en de Amsterdamse Hervormde Kerkenraad.
| B |
Pieter Baaij 21-06-1874 Amsterdam - 04-01-1967 Amsterdam
Conciërge van het wijkgebouw Irene van de hervormde kerk aan de Jacob van Lennepkade², de uitvalsbasis voor Jacoba waar ze oa zogenaamd haar spreekuur hield als maatschappelijk werkster en daarmee maar liefst 4500 onderduikers met voedselbonnen⁴ en onderduikadressen voorzag
Hendrika Jacoba Baaij-Linzell 05-09-1877 Amsterdam - 30-11-1967 Amsterdam
Hielp haar man met conciërge werkzaamheden. Samen hadden ze een dochter en twee zoons. Een zoon haalt met een handkar goederen op die werden verwerkt in voedselpaketten.
Cornelia Johanna (tante Cor) Bakker-van Rheenen 29-10-1900 Haarlem - 08-04-1989 Nunspeet
Tante Cor was samen met haar man betrokken bij de bevoorrading van 'Het Verscholen Dorp' tussen Nunspeet en Vierhouten - een speciaal dorp gebouwd, dat onderdak bood aan mensen die moesten onderduiken. Naast zijzelf heeft ook haar echtgenoot, 'Opa Bakker' Dionysius Dirk Bakker het Verzetsherdenkingskruis postuum ontvangen.
_ Gedenkboek VHK p.69 • RAN • Het Verscholen Dorp in de Tweede Wereldoorlog • Nieuw Israelietisch weekblad 01-05-1970; Het geheime dorp van Nunspeet •
Martha Bakker 05-01-1920 Leiden - 2012
Kinderverzorgster Martha Bakker woonde op het Cremerplein. Na de oorlog was zij ook in het bezit van een speldje van de Groep 2000. Martha (10015) was actief in de Overtoom buurt als wijkverzorgster. Betrokken bij de Onderzoek-Centrale, belast met het onderzoek naar de binnenkomende steungevallen, onder leiding van 1802 — (Cornelis Douwe (Kees) Reitema) ging zij als huisbezoekersassisent, onder leiding van Jan Piet van Hoften met de leden Ab de Boer, Reitema en Madeline van Geuns op pad. Na de oorlog trouwde zij Willem Kalff (8 december 1905 Amsterdam - 20 juli1993 Amsterdam) op 30 oktober 1972 te Amsterdam.
_ Beknopt historisch verslag van de werkzaamheden van GROEP 2000 • Archiefkaart A'dam •
Dionisius Dirk (opa) Bakker 01-10-1879 Dubbeldam - 02-03-1945 Varsseveld *
Samen met zijn vrouw, Tante Cor genaamd, speelden zij een belangrijke rol in het verbergen van onderduikers in Nunspeet. Zij stonden aan het begin van het onderduikerskamp in de Soerelse bossen waar vanaf voorjaar 1943 tot november 1944 velen hun toevlucht vonden,
ook wel het Verscholen Dorp of het Pas-op-kamp.
* Op 02-03-1945 te Varsseveld werden 46 gevangenen, zogeheten Todeskandidaten gefusilleerd als vergelding voor het ombrengen van vier Duitse soldaten door verzetsgroep de Bark.
Jacob (Jaap) Balder07-08-1900 Broek op Langedijk - 16-07-1944 Overveen
Op eigen houtje verrichtte hij illegaal werk. Later richtte hij een plaatselijke Ordedienst (OD) op en nam actief deel bij onderduikactiviteiten van Joodse en niet-Joodse onderduikers. Vanaf mei 1943 werd hij actief in het wegbrengen van gecrashte of neergeschoten geallieerde vliegers.
* Op 16-07-1944 na verraad van een infiltrant in het duingebied bij Overveen gefusilleerd.
Grietje Balder-Schaap 12-03-1904 Huizen - 29-10-2004
Verborgen samen met haar man Jaap Balder, een Joods echtpaar uit Utrecht en 5 Joodse kinderen. Zij heeft ook Joodse volwassenen en kinderen begeleidt bij het verhuizen naar veilige schuilplaatsen.
Gerrit George August (Ger) Battermann 26-12-1905 Amsterdam - 1996
Bloemist, technicus. Schuilnaam was Ger Bat. Nam eerst deel aan een communistische verzetsgroep. Na verraad stapte hij over naar Groep 2000. Hield zich bezig met het verzamelen van onderduikadressen en verzamelde persoonsbewijzen⁵ bij bekenden uit eigen kring door hen te vragen hun persoonsbewijzen⁵ te 'verliezen'. Zette landelijk een huisindustrie op waar wol kon worden gesponnen. Hij voorzag onderduikers van materieel en leerde hen de wol spinnen.
ds. Klaas Beks 13-09-1909 Smilde - 27-08-2002 Noardburgum
Verzorgde onderduikadressen voor Joden en voor personen die zich onttrokken aan de Arbeitseinsatz¹³. Samen met zijn verloofde, Gé van der Neut, richtten ze een aantal EHBO-posten⁷ op. Organiseerden opleidingen voor de EHBO'ers en ook voedsel voor onderduikers.
Frieda Belinfante10-05-1904 Amsterdam - 05-03-1995 Santa Fe (VS)
Was lid van Groep 2000 en werkte van begin af aan voor de Persoonsbewijzen-Centrale⁶. Daar hield zij zich bezig met onder meer het vervalsen van persoonsbewijzen⁵ en het ondersteunen van onderduikers, waarbij ze zich soms vermomde als man. Met Willem Arondeus, Gerrit van der Veen, Willem Sandberg en anderen bereidden ze de aanslag op het Amsterdams Bevolkingsregister op 27 maart 1943 voor.
Rudi Bloemgarten 07-05-1920 Maastricht - 01-07-1943 Overveen
Was betrokken bij het vervaardigen en verspreiden van het illegale blad Rattenkruid¹⁰. Ook sloot hij zich aan bij de Groep 2000. Daarnaast verzorgde hij bonkaarten⁴ en vervalste hij persoonsbewijzen⁵ voor joodse en andere onderduikers.
* Op 01-07-1943 na verraad door joodse V-Mann in Voorburg in het duingebied bij Overveen gefusilleerd.
ds. Franciscus Coenraad Marinus (Frans) Boenders 19-05-1887 Middelburg - 02-05-1955 Budel
Was zeer bevriend met Hermannus van Tongeren en ook Jacoba. Een Joods echtpaar was bij hem ondergedoken, maar werd ontdekt. Hij overleefde na zijn arrest, een gevangenschap van ongeveer een jaar. en besloot zich na vrijlating aan te sluiten bij Groep 2000. Als predikant regelde hij voedselbonnen⁴ in de gemeente Oss
Albert (Ab) de Boer14-10-1911 Amsterdam - 20-07- 1979 Australia
Informator bij de Gemeentelijke Sociale Dienst. Hoofd van Onderzoek-Centrale⁸ en vanaf juni '44 commandant van de K.P. van Groep 2000, later het VN-Vendel waarbij hij oa had deelgenomen aan de tegen-aanval toen het Centraalkantoor van Groep 2000 door de S.D. werd bezet. Hij hielp Jacoba met het opzetten van het centraal-register en met het aanpassen van de code aan het administratieve systeem. Echtgenoot van Nel Coens en broer van Theo de Boer
Theodorus Johannes (Theo) de Boer 16-08-1917 Amsterdam
Broer van Ab de Boer
Neeltje Elsiabeth (Nel) de Boer-Coens 06-10-1906 Amsterdam
Echtgenote van Ab de Boer
Pieter Bol 07-03-1902 Warmond - 1999 Amsterdam
Kruidenier. Verzorgde voedselpakketten voor onderduikers en Rode Kruis pakketten met duizenden voedselbonnen⁴ die Jacoba bij hem inleverde.
Wilhelm Frederik Borgman 14-04-1905 Amsterdam - 02-08-1972 Amsterdam
Conciërge aan de Herengracht 520 te Amsterdam, het hoofdkantoor van Groep 2000 van juli '44 tot en met januari '45
_ Archiefkaart A'dam • Politierapporten '40-'45 scan 3 •
dr. J. Bos; Het hoofd van de plaatselijke afdeling Rode Kruis.
xx Bouwma
Magdalena Josephina Jacoba (Leni) Broersma 25-02-1914 Amsterdam - 10-11-1994
_ Biografie •
Antje (Anneke) Brolsma 05-06-1916 Groningen - 20-04-1961 Andijk
Schreef 4 oorlogsdagboeken. Werkte als verpleegster in verschillende ziekenhuizen in Amsterdam, later ook als wijkverpleegster, zodoende fietste ze door alle delen van Amsterdam en de rest van het land. Zoals ze het zelf beschrijft gaf haar uniform haar een zekere immuniteit. Was koerierster en heeft wapens gedistribueerd. Begeleidde Joden naar onderduikadressen. Samen met ‘Groep 2000’ leden, Truus Wijsmuller, Cor Inja, zijn vrouw Ellen Weijl en haar zus Hermine (Miep) Weijl, werkte zij in de Nieuwe Kerk en de Doopsgezinde Kerk aan het Singel aan het verzenden van voedselpakketten bestemd voor Westerbork, Theresienstadt en Bergen Belsen.
_ Archiefkaart Amsterdam • grafsteen • Archiefkaart A'dam vader • Het Geheugen van Nederland; Dagboek van de familie Brolsma •
ds. Jan Pieter van Bruggen 10-04-1883 Groningen - 29-06-1972 Haren
Was voorzitter van de Amsterdamse Kerkraad waar vanuit hij Jacoba ondersteunde. Hij stelde introductiebrieven samen waarmee naar dorpspredikanten kon worden gegaan. Deze predikanten brachten Groep 2000 in contact met de plaatselijke LO en kwamen zo aan voedselbonnen⁴.
Nicolette Adriana Bruining27-08-1886 Stompetoren bij Oterleek - 12-04-1963 Den Haag
Gaf thuis les aan Joodse studenten en hielp Joodse leerlingen bij hun onderduik. Met één van haar leerlingen, Elisabeth Walvisz raakte ze bevriend. Toen de familie Walvisz moest onderduiken regelde zij onderduikadressen en distributiebonnen. Elisabeth heeft ook een tijdje bij Jacoba ondergedoken gezeten.
Op 7 maart 1990 postuum geëerd met de Yad Vashem-onderscheiding
Trijntje (Tuuk) Buijtenhuis alias Dicky ‧ 31-08-1910 Amersfoort - 17-12-1991 Amsterdam ‧
VN medewerkster
_ Archiefkaart A’dam • overlijdensadvertentie •
Willem van de Bunt 05-07-1896 Zwartebroek
Hoofdwachtmeester bij de Staatspolitie en beheerder van het centraal bonkaartendepot van Groep 2000. Dit depot was gevestigd in het KAMBO-huis. Dit was 'het hol van de leeuw' want tussen nov. '42 en mei '45 had de nationaalsocialistische eenheidsorganisatie voor de Nederlandse politie zich daar gehuisvest
_ Inventaris van het archief van de Kanselarij der Nederlandse Orden, 1815-1994 •
Martin Gerardus Nicolaas Buring 18-06-1907 Amsterdam - 11-01-1990
Chauffeur, monteur, ketelmaker. Was tevens Colportage-leider en bestuurslid van een vakbond. Bedrijfsleider en lid Dagelijks Bestuur Groep 2000. In '39 betrokken bij de oprichting van 'Het moderne Vendel', een burgerwacht om collaboratie te voorkomen, onder leiding van Koos Vorrink waarmee hij later een verzetsgroep vormde. Hij was verbindingsman tussen KP Alkmaar en Groep 2000. onderhield ook contacten met andere illegale groepen.
Zie ook het CS-6 project.
Mireille Gilberte Josephine (Mimi) Buwalda 30-10-1928 Amsterdam
Koerierster. Op 09-04-1946 afgereist naar Curacau bron
| C |
Louis Chrétien Cochius 04-11-1913 Amsterdam
Bouwkundige. Hulp huisbezoeker¹
| D |
Jan Dekker 19-07-1919 Strijp - 15-10-2003 Eindhoven
Assurantiemedewerker. Hoofd fouragedienst en lid K.P. van Groep 2000. Liet Engelse piloten onderduiken en sluiste hen door naar België. Regelde distributie-bonkaarten⁴ vanuit het zuiden naar Amsterdam. Ontving ook bonkaarten⁴ verkregen bij overvallen van K.P. West. Samen met hen haalde hij diverse malen kolen weg bij de door de Duitsers gevorderde boten. Ook nam hij deel aan de overval op het kantoor van de Gemeentelijke Distributiedienst aan de Borgerstraat in Amsterdam-West
_ U.S. NAII List of Dutch Helpers •
Alfred Dentz 22-09-1920 Amsterdam - 30-06-1993 Bussum
Voorman van het Parool. Verzorgde nieuwsberichten.
_ Het illegale Parool • overlijdensadvertentie •
Jan Dhont 11-03-1900 Den Haag
Rijksaccountant
_ Jaarboekje Ambtenaren Belastingdienst 1942 • Jaarboekje Ambtenaren Belastingdienst 1956 • Archiefkaart A'dam •
Hendrik (Henk) Dienske 30-06-1907 Schiedam - 19-02-1945 Helmstedt (Dld)
Procuratiehouder van een houtimportbedrijf. Provinciaal leider van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers Noord-Holland en Amsterdam. Hij was geen lid van Groep 2000, maar overlegde bijna dagelijks met Jacoba gedurende de jaren '42 en '44.
* In 1944 gearresteerd en overleed uiteindelijk op 19-02-1945 in het Duitse concentratiekamp Helmstedt.
Christiaan Wilhelmus Dobbinga 02-10-1898 Amsterdam - 14-04-1945 Amsterdam
Sergeant-telegrafist. Was ten behoeve van het AHK-OD en de illegale Groep 2000 als marconist verbonden aan Leidend Station-II van de OD-Radiodienst. Hij werkte wekelijks mee aan het illegaal verzenden van gecodeerde telegrammen.
* In de ochtend van 01-02-1945 werd hij door Sipo-medewerkers gearresteerd. Op 14-04-1945 werd hij uiteindelijk op de Amsteldijk te Amsterdam gefusilleerd.
Arie van Doesburg 18-07-1905 Amsterdam - 20-09-1972 Amsterdam
Stafmedewerker van de Amstel Bank. In de oorlog Diaken in de Ned. Herv. Kerk. Door de Centrale kerkenraad in Amsterdam toegevoegd aan Groep 2000 met speciale opdracht. Bracht samen met zijn vrouw Marie Suzette Sachs joodse kinderen onder in Friesland. Zelf namen ze een Joods meisje in onderduik en aan een Friese predikant.
Marie Suzette van Doesburg-Sachs 01-11-1905 Amsterdam
Niet alleen verzorgde zij haar drie jonge dochters, maar ook had ze onderduikers bij haar thuis. Regelde de distributie van bonkaarten⁴ aan onderduikers. Ze was de echtgenote van Arie van Doesburg
Josephus Johannes van Donk 02-01-1901 Amsterdam - 12-12-1961 Amsterdam
Conciërge aan de Herengracht 162 te Amsterdam. Neef van verzetsstrijder Josephus Johannes Mari van Donk
Trijntje (Tine) Duvivier-de Beer 02-02-1910 Barradeel
Doopsgezinde verzetstrijder. Werkte nauw samen met Cor Inja ten aanzien van Joodse onderduikers. Ze hield zich bezig met het verzorgen van onderduik adressen voor joden in Friesland maar de groep waarmee ze werkte werd tenslotte verraden en Tine kwam terecht in het concentratiekamp Vught en werd in 1944 op transport gezet naar het vrouwen concentratiekamp te Ravensbrück in noord Duitsland.
| E |
Hendrik Evert (Henk) Euwe 20-08-1900 Amsterdam - 04-08-1965 Amsterdam
Werkte nauw samen met zijn vrouw Anna Barg. Opsporingsambtenaar der Invoerrechten en Accijnzen bij de Belastingdienst. Kreeg van zijn directeur de opdracht na te gaan welke ambtenaren onbetrouwbaar waren. Gedurende de gehele bezetting had hij over diverse verdachte personen inlichting verstrekt voor de illegaliteit, zoals VN LO en LKP. Enkele van deze personen werden daarna 'onschadelijk' gemaakt. Euwe drukte tevens microfilms uit Engeland af en maakte klein-beeld fotomateriaal bestemd voor de Nederlandse regering in Londen.
Anna Cornelia Elisabeth Euwe-Barg 15-10-1896 Amsterdam - 12-10-1981 Abcoude
Gebruikte waarschijnlijk de naam 'Joek Barg' en was koerierster. Echtgenote van Henk Euwe
| F |
Bernardus (Ben) Fetter 06-11-1919 Huizum - 17-06-2013 Canada
Machinist bij de kustvaart. Nam deel aan wapentransporten en overvallen op distributiekantoren. Ook was hij betrokken bij voedseltransporten. Leverde aardappelen vanuit Leeuwarden naar Amsterdam. Hij was de wapeninstructeur van Groep 2000.
Willem Françoise 06-10-1902 Amsterdam - 12-13-1978 Amsterdam
Matroos eerste klasse bij de Koninklijke Marine, Sergeant Korporaal, schrijver, kantoorbediende. Werkte nauw samen met Pieter Jan Swiebel en Wim Wiebeld. Het ging oa om de verzorging van ondergedoken marine personeel, zenden van pakketten aan collega's in krijgsgevangenschap en het bieden van steun aan gezinnen van leden van de Koninklijke Marine die in het buitenland streden.
| G |
Madeline Fenna van Geuns 02-06-1923 Amsterdam - 10-06-2004 Menlo Park, San Mateo, Californië
Had als taak om steunaanvragen te onderzoeken⁸ van onderduikers. Ze was de assistente van Jacoba van Tongeren. Ze kreeg de Bonnen-Centrale als taak toebedeeld en onderhied contacten met de Arbeidsbeurs.
ds. Marinus Groenenberg08-07-1904 Dordrecht - 21-12-1981 Utrecht
Vervulde binnen de Herv. Kerk verschillende bestuursfuncties. Als predikant zat hij in het kerkbestuur van Amsterdam als scriba van de Centrale Kerkraad. Nam actief deel aan bijeenkomsten aan de van Lennepkade² om eventueel steun te bieden aan de groepsleden van Groep 2000 op het geestelijke en morele vlak om gedurende de oorlog zoveel mogelijk hun menselijkheid helpen te bewaren.
Ds. Dr. Koeno Henricus Eskelhoff Gravemeijer 25-02-1883 Oosthem - 13-02-1970 Wassenaar
Vanaf mei 1940 was Gravemeijer secretaris van de hervormde synode en het Convent van Kerken (in 1942 hernoemd in Interkerkelijk Overleg). In die rol was hij coördinator en organisator van het kerkelijk verzet. Dit leidde tot arrestatie in 1941, waarbij hij korte tijd in de gevangenis van Scheveningen terechtkwam, en zeven maanden in het gijzelaarskamp Sint Michielsgestel verbleef (1942).
_ Vrij Nederland : nieuwsbulletin voor Midden Noord-Holland 17-05-1945 Purmerend • Wikipedia • Huygens • Digibron •
Gezina Lambertha (Ina) Grootjans 25-03-1917 Ede - 04-02-2015 Den Haag
Secretaresse van Arie van Doesburg.
Paul Gustave Sidonie Guermonprez 28-12-1908 Gent - 10-06-1944 Overveen
Kreeg in augustus 1940 de ‘technische leiding’ bij het Algemeen Secretariaat van de Nederlandse Unie in Den Haag. Vanwege deze functie werd hij in januari 1941 gearresteerd en gedurende drie weken vastgehouden in het Oranjehotel in Scheveningen. Vanaf nazomer '43 maakte hij deel uit van de leiding van de Raad van Verzet en onderhield de contacten met verzetsgroepen in Twente, Noord-Brabant en Limburg. In Noord-Holland en Zuid-Holland was Guermonprez betrokken bij het organiseren en uitvoeren van diverse overvallen.
Op 4-4-1944 werd hij door de Sipo gearresteerd, daarna op 10-06-1944 ter dood veroordeeld en in het duingebied bij Overveen gefusilleerd.
| H |
A. Haak
Jurrian (Jur) Haak03-11-1891 Semarang (Ind) - 30-01-1945 Sachsenhausen
Als echtgenoot van Henriëtte van Eek heeft hij haar in al haar verzetsactiviteiten gesteund.
* Werd samen met zijn echtgenote opgepakt in 1944 wegens huisvesten van onderduikers. Hij kwam vervolgens via Vught en Dachau in Sachsenhausen terecht, alwaar hij op 30-01-1945 overleed.
Jurrian Haak jr. 19-07-1919 Semarang (Ind) - 1970
De woning van de familie Haak fungeerde als noodadres voor groep CS-6. Betrok zijn zuster Tineke en zijn medestudenten Piet Meerburg en Wouter van Zeytveld bij het onderduik plan voor Joodse kinderen. Dit viertal vormde de basis van de Amsterdamse Studentengroep.
Zie ook het Kinderwerk; Joodse kinderen in onderduik project.
Henriëtte Augusta Haak-van Eek 10-04-1894 Batavia (Ind) - 06-12-1944 Gross Rosen
Dankzij haar vele connecties via het maatschappelijk werk voor de Doopsgezinde Kerk kon ze vooral voor veel Joodse kinderen onderduikadressen verzorgen. Haar man, Jur Haak liet het actieve verzetswerk over aan haar en hun zoon Jur en dochter Tineke. Maandelijks nam ze bonkaarten⁴ in ontvangst en gaf ze noodzakelijke berichten door. Twee Joodse meisjes die in nood zaten, nam ze in huis. Door velen werd zij 'Moedertje Haak' genoemd. Soms verschafte ze ook onderdak aan kennissen.
* Werd samen met haar echtgenoot opgepakt in 1944 wegens huisvesten van onderduikers. Ze is uiteindelijk in het concentratiekamp Gross Rosen op 06-12-1944 omgekomen.
Wilhelmina Hageraats 17-02-1921 Amsterdam
Modetekenares, assistente bij de Onderzoek-Centrale⁸ en koerierster bij de Pers van Groep 2000. Haar activiteiten bestonden uit het distribueren van geld en bonkaarten⁴ voor onderduikers
Wilhelmina van der Horst 09-12-1896 Amsterdam - 16-02-1987 Amsterdam
Zij was de moeder van Wilhelmina Hageraats. Soms vonden er vergaderingen van Groep 2000 bij haar thuis plaats. Ook heeft ze enige tijd twee onderduikers in huis gehad. Dat waren J.O.C. van der Meer en een Joodse onderduiker.
Jacobus Cornelis Hazebroek 14-07-1899 Den Haag - 21-04-1958
Directeur Ten Have papierfabriek. Verzorgde clandestien drukwerk voor Groep 2000 en was 1 van de 5 districtshoofden van wijk, sectie Noord
Johannes Pieter Heijboer 08-03-1912 Kortgene - 14-04-1945 Amsterdam *
Was - reserve-tweede-luitenant voor Speciale Diensten. Nadat OD-chefstaf Jhr. Pieter Jacob Six in 1943 in conflict was geraakt met Jan Thijssen, hoofd van de OD-Radiodienst, werd Heijboer als radiospecialist ingeschakeld om de zendapparaten in het land te onderzoeken. Op grond van zijn bevindingen werd er besloten dat hij als nieuwe hoofd van de OD-radiodienst 24 nieuwe zendapparatuur ging construeren en plaatsen. Als Chef van het Marine zendstation, is hij van alles op de hoogte en verleende steeds zijn volle medewerking bij een verzoek van Groep 2000.
* Op 30-01-1945 werd Heijboer door de Sipo gearresteerd, waarna hij op 14-04-1945 aan de Amsteldijk te Amsterdam werd gefusilleerd.
Paul Jacob Hertog 30-03-1919 Amsterdam - 2017
Hulp huisbezoeker en hulp bij de distributie voedselbonnen en persoonsbewijzen.
W.E. Hoedemaker
Het zou hier wellicht kunnen gaan om ene Willem Everard Hoedemaeker ‧ 20-10-1909 De Rijp – 20-05-1975 Eemnes die voor de groep hulp bood aan onderduikers. Volgens rouwadvertentie werd achternaam ook gespeld als Hoedemaker
_ Archiefkaart A'dam • Beknopt historisch verslag van de werkzaamheden van Groep 2000 p.63 •
Simon Hoekstra 22-04-1888 Ooststellingwerf - 04-06-1989 Amsterdam
Was betrokken bij de oprichting van Vrij Nederland¹¹, hielp onderduikers en hield zich bezig met de financiering en propaganda voor de Groep zonder Naam.
Zie ook het Vrij Nederland project.
Franciscus (Frans) Hofker04-03-1921 Amsterdam - 25-05-2000 Delft
Typist bij de P.T.T.. Was initiatiefnemer van Vrij Nederland¹¹. Hij vatte het plan om ondergrondse brieven en gedichten te bundelen in een krant om zo de leugenachtige Duitse propaganda te ontmaskeren en de Nederlandse bevolking op de hoogte te houden van de stand van zaken, zo oordeelde hij. Het gekrenkte rechtsgevoel van de bevolking en het recht doen wedervaren.
Zie ook het Vrij Nederland project.
Jan Piet van Hoften 04-06-1890 Utrecht - 24-09-1980 Roermond
Opperwachtmeester bij de Staatspolitie in Amsterdam, archiefbediende. Leidde hoofdafdeling Persoonsbewijzen⁵ en falsificaties voor de Groep 2000 en belast met rechergewerk naar speciale gevallen bij steunaanvragen. Verzorgde een aantal ondergedoken politie agenten of hun gezinnen.
archiefkaart • zie ook
Jan Weijert Holm 02-11-1896 Amsterdam - 06-12-1972 Amsterdam
Zette samen met zijn vriend, Henk Dienske, de Groep Dienske op. De groep verzorgde geld, bonkaarten⁴ en persoonsbewijzen⁵ voor onderduikers en gaf steun aan achtergebleven families van onderduikers. Hij verspreidde oa Trouw, Het Parool en Vrij Nederland¹¹.
Isidoor Huijkman 20-03-1909 Rotterdam - 06-09-1944 Vught
Hield zich bezig met het onderbrengen en verzorgen van onderduikers. Sloot zich samen met zijn vrouw Caroline Louise Hermine (Puck) Strubelt aan bij KP Alkmaar van Frits Conijn. Via hun buurman, Martin Buring, sluisde het echtpaar vanuit de KP, bonkaarten⁴ en blanco persoonsbewijzen⁵ door naar Groep 2000. Vanaf juli '44 vormden het echtpaar een nieuw KP genaamd Jos, samen met Jan Arie de Groot waarmee ze oa ook een overval hadden gepleegd op het Raadhuis te Amstelveen ten dienste van Groep 2000.
* Werd thuis opgepakt op 1-09-1944 en vervolgens overgebracht naar Kamp Vught. Na ‘Dolle Dinsdag’ werd het kamp ontruimd. Niet alle gevangenen gingen op transport. Op 5 en 6 september werden 71 mannen, waaronder Huijkman, gefusilleerd nabij het Kamp.
_ Wikipedia •
Caroline Louise Hermine (Puck) Huijkman-Strubelt 17-06-1911 Amsterdam - 13-12-1999 Zandvoort
Koerierster. Achtereenvolgens was ze lid van twee knokploegen, KP Alkmaar en KP Jos. Door distributiekantoren en gemeentehuizen te overvallen bemachtigde zij bonkaarten⁴ en blanco persoonsbewijzen⁵ die ze vervolgens leverden aan Groep 2000. Echtgenote van Isidoor Huijkman
Dirk Hulsman 14-10-1920 Amsterdam - 14-04-1945 Amsterdam
Vervalste enkele persoonsbewijzen⁵. Hij had ten behoeve van de OD en de Groep 2000 een radio-, zend- en ontvangpost ingericht. In zijn woning was een geheime telefoonlijn met het AHK-OD, werden verzetsvergaderingen gehouden, verbleven gedurende korte tijd een geheim agent en het Joodse gezin Wijnberg en werkten constant marconisten.
* Op 30-01-1945 gearresteerd door de Sipo. Op 14-04-1945 werd hij op de Amsteldijk te Amsterdam gefusilleerd.
Anna Hendrika Hulsman-Broek 04-10-1922 Velsen
Leon Marie (Leo) van der Hulst 24-08-1912 Amsterdam - 1997
Ambtenaar van de Kinderwetten. Als maatschappelijk werker hielp hij probleemkinderen en jonge misdadigers aan werk en rehabilitatie. Hij gebruikte dit als dekmantel voor zijn verzetsactiviteiten. Heeft veel Joden gered. Vervalste persoonsbewijzen⁵ en rantsoenkaarten⁴, zocht naar adressen voor onderduik en bezocht de onderduikers ook. Thuis verzorgde hij en zijn vrouw ook onderduikers.
Maria Sophia Rosina van der Hulst-Koning 25-05-1913 Amsterdam
Echtgenote van Leo van der Hulst. Hadden Joodse mensen in onderduik.
| I |
Cor Inja27-07-1903 Zaandam - 23-10-1989; Arbeider. Later begeleider van dienstweigeraars en voorganger Doopsgez. Gemeente. Principieel dienstweigeraar, organisator van hulp aan oorlogsgetroffenen en onderduikers. Was al voor de oorlog actief bij de opvang van joodse en andere vluchtelingen uit Duitsland en Oost-Europa. Was gedwongen om samen met zijn Joodse vrouw naar Amsterdam te verhuizen en zich te melden bij de Joodse Raad. Daar doken ze vervolgens onder en zet Cor zijn werk in de illegaliteit voort in samenwerking met o.a. Henriette Haak.
Ellen Justine Inja-Weijl 13-07-1903 Enschede; Lerares. In de Nieuwe Kerk Amsterdam had haar man, Cor Inja de leiding over een bureau dat levensmiddelen paketten verstuurde naar protestantse Joden in Westerbork. Ellen en Truus Wijsmuller namen het leeuwendeel van het werk voor hun rekening.
| J |
| K |
Ariënne Anna van Kalken 31-10-1913 Alkemade - 28-12-1979 Maastricht; Chef koeriersdienst en persoonlijk koerierster van Jacoba. Wijkverzorgster³. Behoorde samen met haar verloofde, Jan Peppink, tot een van de oprichters van Vrij Nederland¹¹. Zij verrichtte koeriersdiensten en werkte als typiste voor dit blad. In '41 werden ze beiden gearresteerd. Ariënne kwam snel vrij na vreselijk te zijn toegetakeld tijdens verhoor, maar Jan kwam niet vrij en werd op gruwelijke wijze voor haar ogen vermoord en moest hem daarna zelf begraven. Daarna stortte ze zich weer op het illegale werk en werd oa koerierster van Henk Dienske.
Johannes Petrus (Jan) van Kan10-12-1900 Amsterdam - 11-04-1945 Zijpe *; Organiseerde in samenwerking met Bep van Parreren duizenden bonkaarten⁴ ten behoeve van onderduikers. Daarnaast zorgde hij voor het afstempelen van (vervalste) documenten. Later ook actief in KP Reintje de Vos.
* Op 27-03-1945 werd hij door de Sipo gearresteerd om vervolgens op 11-04-1945 in Zijpe te worden gefusilleerd.
Maja Malvine Kaufmann 07-12-1919 Amsterdam - 26-10-2017 London, Ontario (CA)
Beeldhouwster, co-assistente bij de Onderzoek-Centrale⁸. Hulp-huisbezoekster en later koerier bij de Pers van Groep 2000. Verspreidde in het laatste jaar van de oorlog dagelijks bulletins van Vrij Nederland. Huwde op 30-07-1947 Julios Metrakos (1915) te Amsterdam en emigreerde naar Canada vanaf 1958.
_ Politierapporten '40-'45 scan 02 • Woningkaart A'dam Prinsengracht 632 huis • Ensie.nl • ARTindex Lexicon Online •
Eltje (Els) Kervers-van Tholen ‧ 10-04-1915 Assen (DR) - 20-11-2007 ‧ p.t.o. Amsterdam (NH) ‧
Ambtenares bij de Gemeentelijke Distributiedienst. Oprichtster sabotageploeg die distributiebonnen⁴ leverde voor Geugjen Simon Willem (Tom) Keur (1909-1988) en Margaretha Wilhelmina Maria (Gré) Ruhe (1920-2003). Via Jacob (Jaap) Balder (1900-1944) kwamen ze in contact met Hendrik (Henk) Dienske (1907-1945) dat later voortvloeide in samenwerking met Groep 2000. Ging deel uit maken van Kring 1400¹². Samen met haar zus Grietje (1908-1984) werden ze lid van de groep Paul Guermonprez. Gré Ruhe werkte als koerierster, onder meer voor het illegale ‘Vrij Nederland’, dat door Els en Anna Elisabeth (Bep) van Parreren (1901-1990) werd gestencild.
_ Het geheugen van West; Oorlog in Nieuw-West • Archiefkaart A'dam •
Geugjen Simon Willem (Tom) Keur 16-11-1909 Amsterdam - 19-09-1988 Haren
Directeur distributiekantoor. Was lid van zowel Groep Vrij Nederland¹¹ als van Groep 2000. Hij leidde ook de sabotagegroep van de distributiedienst, Kring 1400¹².
dr. Emile Kits van Waveren 20-03-1906 Haarlem - 03-09-1995
Van aug. '39 tot juni '40 was hij als officier van gezondheid gemobiliseerd bij het 1e Regiment Huzaren. Medio 1943 trad hij toe tot de verzetsorganisatie Ordedienst als hoofd van de medische sectie IIIa, onder meer belast met de materiaalvoorziening voor de 40 in Amsterdam geprojecteerde, voor illegale gevechtsgroepen noodzakelijk geachte eerste-hulpposten. In oktober '44 werd hij hoofd van sectie IIIa van het landelijk Algemeen Hoofdkwartier (AHK) Binnenlandse Strijdkrachten (BS), tevens lid van sectie V (spionage en inlichtingen).
ds. Nicolaas Bastiaan (Nico) Knoppers 03-03-1917 Almelo - 28-10-2006 Sherwood Park, Alberta
Samen met zijn vrouw Bartha Maria (Barthie) Boon boden zij onderdak aan Joden en andere onderduikers en verborgen wapens in de pastorie en kerk. Bracht Groep 2000 met knokploegen in contact die bereid waren overvallen op distributiekantoren te plegen.
Gerardus Koster 03-08-1912 Amsterdam - 08-04-1980 Amsterdam; Verleende hand- en spandiensten in de expeditie. Echtgenoot van Anna Buring.
Anna Wilhelmina Maria (Anna) Koster-Buring 30-01-1916 Amsterdam - 24-04-1989
Bontwerkster. Werd lid van Groep 2000 via haar broer, Martin Buring. Verspreidde illegale lectuur en was assistente, informatrice van de Onderzoek-Centrale⁸. Aan de hand van door haar opgedane informatie (3 tot 5 huisbezoeken¹ per week) werd al dan niet tot hulpverlening overgegaan. Ze deed ook koerierswerk door bonkaarten⁴ op te halen uit de provincie. Echtgenote van Gerard Koster
Zie ook het CS-6 project.
Jan Kranenburg 05-03-1916 Enkhuizen - 22-10-1989
Medewerker bij een import-en exportbedrijf. Organiseerde en voerde inlichtingenwerk uit voor Vrij Nederland¹¹. Werd in mei '41 gearresteerd. Werd eerst ter dood veroordeeld wat later werd herzien en omgezet naar een tuchtstraf van 15 jaar. Er volgde een een slopende serie aan gevangenissen en strafkampen in Duitsland. Eind januari '45 werd hij ernstig ziek en werd vervolgens in het lijkenhuis achtergelaten om te sterven, hetgeen niet gebeurde dankzij zijn makkers die eten voor hem stalen om hem in leven te houden en zodoende de bevrijding mee kon maken en de oorlog overleefde. Echtgenoot van Leni Broersma.
Zie ook Vrij Nederland project.
Magdalena Josephina Jacoba (Leni) Kranenburg-Broersma25-02-1914 Amsterdam - 1994
Kantoorbediende, stenotypiste. Na negen dagen verloving werd haar man Jan Kranenburg gearresteerd. Werd daarna actief in het verzet via de Vrije Kunstenaars kring en Groep 2000 in de vorm van hulp aan Joodse onderduikers. Deed samen met Jacoba de centrale administratie en codificering bij Groep 2000.
ds. Huibert (Huib) Kreb 19-03-1907 Grootschermer - februari 1996 Bolsward; Hielp Joodse onderduikers.
Hendrik Roël Jacob (Henk) Kroon 07-03-1892 Amsterdam - 17-04-1945 omg. Pölitz (Dld) *
Ambtenaar Sociale Zaken. Verspreidde exemplaren van Vrij Nederland¹¹. Zette zich later bij Groep 2000 in voor de distributie van bonkaarten⁴ aan onderduikers. Raakte ook betrokken bij spionage activiteiten zoals het fotograferen van stafkaarten van Schiphol. Ontwikkelde foto's van installaties in de Amsterdamse haven, gemaakt door Joop Mendes. Hij vervalste persoonsbewijzen⁵ voor de Persoonsbewijzen-Centrale⁶.
* Op 02-06-1944 werd na arrestatie van een collega die vervolgens zijn naam noemde, samen met zijn gezin vastgezet. Na twee weken kwamen ze vrij op Hendrik na, die uiteindelijk werd afgevoerd en op 17-04-1945 in de omgeving Pölitz overleed.
Zie ook Vrij Nederland project.
ds. Kleijs Hendrik Kroon 05-05-1904 Hengelo - 20-10-1983 Amsterdam
Predikant. Voorzag groepsleden Groep 2000 van geestelijke en morele ondersteuning en riep op tot geestelijk verzet. Samen met zijn vrouw Henriette van Dijk hielpen ze onderduikers. Hadden bovendien diverse Joodse onderduikers in huis genomen.
Hendrika Maria (Riek) Kruijshoop 03-12-1925 Amsterdam
Bontstikster, koerierster. Was beter bekend onder haar schuilnaam Riek Brouwer. Naast koerierswerk bracht ze onder meer geld en bonkaarten⁴ voor levensonderhoud rond voor onderduikers.
Sebastianus Gerardus Kuster ‧ 24-08-1901 Rotterdam (ZH) - 14-04-1945 Amsterdam (NH) ‧
Majoor-monteur bij de Koninklijke Marine. Was ten behoeve van het Algemeen Hoofdkwartier van de Ordedienst en Groep 2000, op het Marine Zendstation dagelijks actief met het verzenden van gecodeerde telegrammen. Vanaf het Leidend Station-II verrichtte hij daar als monteur de noodzakelijke reparaties. Echtgenoot van Agatha Man. Kuster werd op 01-02-1945 door de Sipo gearresteerd en vervolgens op 14-04-1945 bij Rozenoord aan de Amsteldijk te Amsterdam gefusilleerd.
_ Rozenoord • OGS • Algemeen Handelsblad 09-04-1970; Engelse zender in kelder van Amstelhof •
| L |
Simon Laan 22-06-1909 Amsterdam - ca. 1968
Chauffeur-monteur en rechterhand Ariene van Kalken. Een van de hoofden van de Verenigde Ambulance Diensten. (Marine hospitaal en GGD ziekentransport)
Nicolaas Fredrik Labohm 29-01-1889 Zaandam (NH) - 15-01-1957 Blaricum (NH)
Coupeur Labohm , gevestigd op de P.C. Hoofdstraat 131 was geen officieel lid van de Groep 2000 maar de millitaire klerenmaker van de vader van Jacoba die tevens verantwoordelijk was voor de vervaardiging van haar bonnenvest waarmee ze talloze bonkaarten illegaal wist te vervoeren en te distribueren. Een nabestaanden bevestigt dat Labohm eveneens actief was in het verzet.
_ bedrijfsadvertentie 07-08-1934 • Archiefkaart Amsterdam • overlijdensadvertentie •
Leendert Lauwerens 24-07-1903 Amsterdam - 14-04-1945 Amsterdam *
Was sergeant-telegrafist bij de Koninklijk Marine. Was aangesloten bij de OD, bezig met spionage en cartering van het zojuist ontdekte olieveld bij Schoonebeek. Hij was ten behoeve van het AHK-OD en de illegale Groep 2000 betrokken bij het werk van de OD-Radiodienst.
* Werd op 01-02-1945 door de Sipo gearresteerd en vervolgens op 14-04-1945 bij Rozenoord aan de Amsteldijk te Amsterdam gefusilleerd.
Christiaan Jacobus (Co) van Ledden Hulsebosch 20-03-1877 Amsterdam - 18-04-1952 Amsterdam
Politiescheikundige van de Amsterdamse recherge. Werkte achter de schermen mee bij de vervalsingen van en de proeven met persoonsbewijzen⁵.
Daniël (Daan) Levendig 18-04-1920 Amsterdam
Tekenaar van beroep. Betrokken bij het illegale Vrij Nederland¹¹. Samen met Jan van der Neut verantwoordelijk voor de technische verzorging van het eerste nummer, Frans Hofker verantwoordelijk voor de redactie.
Zie ook het Vrij Nederland project. Heeft op enig moment vastegzeten in het Oranjehotel.
_ Oorlogsbronnen • Archiefkaart A'dam •
Libbe van Loon 1923
Lid Knokploeg van Groep 2000. De jongere broer van Verzetsherdenkingskruis drager Cornelis van Loon 1913 die actief betrokken was bij de persoonsbewijzencentrale van Gerrit Jan van der Veen.
_ Beknopt Historisch Verslag Jacoba van Tongeren •
Jan Hendrik Willem Luhlf 02-04-1909 Amsterdam - 27-04-1988 Mexico
Reclameschilder. Voormalig W.A. lid liep na bezinning over naar de kant van het verzet en werd assistent wijkverzorger van Wilhelmina Hageraats van Groep 2000. Werd later chauffeur en adjudant van Ab de Boer. In de vroege meidagen komt het dan toch tot een arrestatie van Luhlf. Jacoba schrijft in haar beknopt historisch verslag : "Heeft de wereld nog het recht terug te komen op fouten uit het verleden, die wij voor onszelf reeds hebben beleden en geboet?"
_ Markante figuren uit de Theo bakkers domein •
| M |
Agatha Koba de Man 28-04-1902 Amsterdam - 26-03-1992 Amsterdam
Actief in het ondersteunen van nabestaanden van omgekomen Marinemensen. Echtgenote van Sebastiaan Kuster
Adriën (Ad) Mansvelt 26-06-1922 Amsterdam - 18-04-1998 Lochem
Werkte voor de Onderzoek-Centrale⁸, hulp huisbezoeker. Zoon van Dr. Willem Maurits Frederik Mansvelt (1891- na 10-11-1945), laatselijk adviseur van de Ned.Ind. Regering, oud Hoofd van het Centraal Kantoor v.d. Statistiek in Ned. Indië, oud lid van de Volksraad. Na de oorlog zou deze Adrien zelf consul-generaal worden van Vancouver-Canada (bron)
_ stamboom • online-begraafplaatsen • online-familieberichten • Huygens • Verslag huwelijk Arnhemse Courant 27-05-1958 • De Tijd De Maasbode 13-06-1960; Ernstig auto-ongeluk te Londen •
Hendrik Fredrik (Frits) van Meer 02-11-1893 Wijk en Aalburg - 01-08-1987 Naarden
Directeur van de Hollansche Koopmansbank. Samen met Abraham Abas als lid van de Commissie van Beheer vertegenwoordigden zij Groep 2000 bij kerkelijke instanties als de Kerkenraad. Ten tijde van het conflict met Vrij Nederland¹¹ waren het deze twee die zich duidelijk achter Jacoba schaarden en daarmee Groep 2000 een feit werd.
Jan Otto Cornelis van der Meer 18-03-1911 Amsterdam - 31-01-1968 Amsterdam
Wijkverzorger³ in de Staatsliedenbuurt. Ook was hij betrokken bij de illegale pers van Groep 2000 middels de buitendienst, zuiver gericht op verspreiding was de taak van Van der Meer, samen met zijn koeriersters Kaufmann, Buwalda en Hageraats. Als hoofd der verspreiding, konden nieuwe abonnementen rechtstreeks aan hem worden opgegeven.
Geertje (Gerda) Meijer 13-06-1923 Leiden - 19-01-2014
Verleende hulp aan Joodse onderduikers in Amsterdam. Kreeg van Jacoba opdracht om samen met Madeline van Geuns zorg te dragen voor een groep ondergedoken studenten in een buitenhuis van de jurist Von Baumhauer in Nunspeet (de Studenten-Centrale). Vanwege risico gevaar werd deze opgeheven en Gerda en Madeline verhuisden door naar het
Verscholen Dorp of het Pas-op-kampgeleid door de familie Bakker waar ze bij in trokken en koerierster werden. Later verrichtte Gerda ook koerier werk voor Vrij Nederland¹¹.
Max Meiler 12-06-1893 Nijmegen - 12-03-1945 Neuengamme
Koopman in electronische artikelen Meiler woonde vanaf begin 1941 op Keizersgracht 178/180 (?). Zijn broer Alfred heeft korte periode, zomer 1940 wel op 178 hs gewoond (bron) Exacte adres wordt niet middels woningkaarten bevestigd op een van deze twee huisnummers. Eind februari van dat jaar hoort hij dat in een aangrenzend bankgebouw, vermoedellijk de Eerste Hollandse Levensverzekerings Bank (G-Maps) 's avonds laat het Wilhelmus wordt gezongen. Zijn gezinskaart geeft overigens aan Keizersgracht 114, zie ook woningkaart. Dit overtuigt Meiler ervan dat het bij de bank inwonende gezin van de concierge te vertrouwen is. De volgende dag meldt hij zich bij dat gezin met de vraag of dat wil helpen met het zo nu en dan laten overnachten van joodse jongens en/of onderduikers die hij vanuit Noord-Holland benoorden het IJ helpt te ontkomen naar Limburg. Dit gebeurt een aantal malen, totdat van Meiler bij een routinecontrole in de trein zijn vervalste papieren worden ontdekt. Hij wordt opgepakt en naar Westerbork afgevoerd. Dit verhaal is gebasseerd op de getuigenis van de dochter van de concierge(bron).
Citaat Verborgen Front hfdst. 11, p.1042:
De distributie in Limburg verliep niet uitsluitend via Janssen en Van Mansum. Een medewerker van de Groep-2000 uit Amsterdam, H.E. Euwe, en zijn verbindingsman M. Meiler uit Nijmegen, die weer samenwerkte met Pellicaan, leverden de Venlonaren K.P.M. Ex en L.P.C. Meyers exemplaren van V.N. en foto’s van de Koninklijke Familie.
Max Meiler, als illegaal werker en jodenhelper eveneens actief in Venlo en omstreken (bron)
_ Digitaal Monument Neuengamme • Oorlogsgravenstichting • Het Grote Gebod • Het Verborgen Front hdst 11, p.1042 • Joodsmonument • Archiefkaart • Gezinskaart • woningkaart • Alfred Meiler •
Joseph (Joop) Mendes 04-03-1913 Amsterdam - 07-09-2002 Adelaide (Aus)
Gymnastiekleraar te Amsterdam. Voerde spionageactiviteiten uit voor Groep 2000 door oa situatietekeningen te maken van installaties in de Amsterdamse haven die hij vervolgens doorgaf aan Henk Kroon.
Anna Henriëtte (Anneke) Mouthaan ‧ ca.1932 ‧ 12-05-2000 Amsterdam
De zeer jonge Anna Henriëtte als haar zus Jansje werd soms door haar vader Haryy ingezet voor koeriersdiensten ivm activiteiten voor de Groep 2000 van Jacoba van Tongeren zoals het vervoer van kranten en distributiebonnen.
_ Archiefkaart A'dam vader • overlijdnesbericht echtgenoot • online-familieberichten • biografie Harry Mouthaan •
Henri (Harry) Mouthaan05-07-1902 Amsterdam - 23-09-1972 Amsterdam
Jacoba omschreef hem als de ziel van het wijkwerk, hoewel zijn verdiensten op velerlei terrein lagen. Maakte deel uit van het dagelijks bestuur van Groep 2000 samen met Jacoba en Kees Reitema. Mouthaan werd later ook hoofd van de Pers. Ook zijn dochters werden ingezet om af en toe als koerier van kranten en distributiebonnen⁴.
Jansje Mouthaan ‧ ca.1927 Amsterdam ‧
De zeer jonge Jansje als haar zus Anneke werd soms door haar vader Haryy ingezet voor koeriersdiensten ivm activiteiten voor de Groep 2000 van Jacoba van Tongeren zoals het vervoer van kranten en distributiebonnen.
_ Ancestry • biografie Harry Mouthaan •
| N |
Dora Marie (Dokie) Nater 26-02-1921 Amsterdam - 21-10-2010
Onderwijzeres. Huisbezoekster in Amsterdam-Oost. Naoorlogse echtgenote van groepslid Arie Willem Smith
Marten Ykes (Max) Nauta 02-04-1896 Deventer - 18-12-1957 Amsterdam
Kunstschilder, vrijmetselaar. Ontwierp het groepsembleem en de oorkonde van Groep 2000 die was opgedragen aan de Opperbevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten, prins Bernhard in juli '45.
Jan Tijmen van der Neut 26-02-1921 Amsterdam - 15-04-1945 Siegburg *
Was een van de oprichters van Vrij Nederland¹¹. Hij wist hiervoor geld in te zamelen ter financiering. Ook verspreidde hij het blad en trachtte hij in het land adressen te vinden waar het kon worden herstencild. Verzamelde tevens spionagemateriaal om naar Engeland verzonden te worden.
Zie ook het Vrij Nederland project.
* Na verraad V-Mann werd Van der Neut op 19-4-1941 gearresteerd. Na 2x ter dood te zijn veroordeeld, werd hij uiteindelijk afgevoerd naar concentratiekamp Siegburg alwaar hij op 15-4-1945 overleed.
Geertje Emmetje (Gé) van der Neut 16-05-1912 Haarlemmermeer
Verpleegster. Behoorde tot de groep illegale werkers bij Vrij Nederland¹¹, samen met broer Jan. Zorgde samen met Madeline Geuns dat voedselbonnen⁴ vanuit het centraal-depot bij verschillende wijkbezorgers terecht kwamen. Met introductiebrieven van de Amsterdamse Kerkenraad ging ze het land in om predikanten te vragen om voedselbonnen⁴ voor de onderduikers in Amsterdam. Verloofde van ds. Klaas Beks
Zie ook het Vrij Nederland project.
| O |
A. Olmanst
Aanvankelijk ontving de Groep-2000 distributiebescheiden van de L.O.-Amsterdam, maar na een conflict over de wijze van verantwoording waren knokploegen de organisatie van Van Tongeren te hulp geschoten door distributiekantoren te overvallen. Via J. Dekker uit Eindhoven kreeg De Kort verbinding met A. Olmanst, een van de voormannen van de Groep-2000. In ruil voor geld, bonkaarten, bonnen en kleding verklaarde De Kort zich bereid onderduikers van de groep, onder wie tientallen joden, te helpen.
Het gaat hier hoogst waarschijnlijk over de reizende verslaggever Fons Olmanst van het 14-daagse legale tijdschrift Hou en Trouw te Eindhoven nadat zij bevrijd werden. Was tevens lid van de redactie van Radio Herrijzend Nederland. Fons was ook actief geweest in de illegaliteit. Dit zou kunnen gaan om ene Alphonsus Johannes Cornelis Olmanst 29-03-1919 Strijp (NB)
_ Het Verborgen Front • Hou en Trouw • GaHetNa • stamboom • graftombe.nl • stamboom online •
Sophia Henriette Adriana (Fietje) Oostergetel 19 juni 1921 Amsterdam - 29 april 2015 Pittsford, USA
Koerierster van Martin Buring en Jan Dekker. Werkte ook mee aan het opzetten van de EHBO⁷ voorziening van Groep 2000
| P |
Anna Elisabeth (Bep) van Parreren ‧ 02-10-1901 Amsterdam (NH) - 1990 ‧
Kantoorbediende. Verspreidde illegale lectuur, ondermeer Vrij Nederland. Op het moment dat ze distributieambtenaar werd was ze ook lid van Groep 2000. Ze verstrekte bonkaarten⁴ aan onderduikers, vervalste persoonsbewijzen⁵, stamkaart-acties, maakte vingerafdrukken en stempelde bonnen. In '44 stond ze aan het hoofd van het Distributie Contact, te weten Kring 1400¹² van het Distributie Kantoor Borgerstraat.
_ Groep 2000 •
Jan Peppink 29-07-1918 Meppel - 02-09-1942 Kiel *
Leider van verzetsgroep Nederland Vrij. Verrichtte spionage werkzaamheden. Het is aan hem te danken dat hij voor het tweede nummer beslag kon leggen op een verklaring van minister Eelco Kleffens, inzake de Duitse aanval op de koninklijke familie. Had rechtstreekse briefwisseligen met hem en ook met prof. Gerbrandy. Hierdoor was het contact met de regering in Londen gelegd.
Zie ook het Vrij Nederland project.
* Op 19-04-1941 werd hij thuis opgepakt en vervolgends ter dood veroordeeld. Nog voor zijn executie overleed hij aan de gevolgen van martelingen op 02-09-1942 te Kiel.
| Q |
| R |
Hendrik Mattheus (Henk) van Randwijk 09-11-1909 Gorinchem - 13-05-1966 Purmerend; Onderwijzer en schrijver/dichter. Verzetsleider en eerste hoofdrecateur Vrij Nederland¹¹.
Zie ook het Vrij Nederland project.
Cornelis Douwe (Kees) Reitema 05-09-1920 Amsterdam - 21-08-2003 Amsterdam
PTT-beambte. Was actief in het jeugdwerk van de Herv. Kerk en blokhoofd bij de luchtbescherming van zijn woonwijk. Hoofd van de Onderzoek-Centrale⁸ en lid van het dagelijks bestuur van Groep 2000. Plakte illegale pamfletten en begeleidde een clandestien voedsel transport naar Vught. Had een groot aandeel in de organisatie van hulp aan onderduikers. Zoon van Frans Reitema.
Frans Reitema ‧ 30-08-1877 Beverwijk (NH) - 27-01-1949 Amsterdam (NH) ‧
Chef van een expeditieafdeling. Verspreidde Vrij Nederland¹¹. Hielp onderduikers. Districtshoofd Amsterdam Zuid-West van het wijkwerk van Groep 2000 en beheerder van wijkgebouw 'Irene' aan de Jacob van Lennepkade². Hier vonden bijeenkomsten van de groep plaats met catechesatie als dekmantel. Dit soort bijeenkomsten werden nl toegestaan door de Duiters. Veroordeeld bij het eerste Vrij Nederland-proces (6 maanden gevangenisstraf in 'Oranjehotel'). Na zijn vrijlating in februari 1942 heeft hij zich meteen weer bij Groep 2000 aangesloten.
_ Gedenkboek Oranjehotel • DMO • Jacoba van Tongeren.nl; interview kleinzoon van Frans Reitema • Gedenkboek VHK p.193 • Archiefkaart A'dam • Militieregister A'dam •
ds. Jan Hendrik Frederik (Jeremia) Remme 07-09-1883 Hof van Delft - 20-01-1950 Amsterdam; Predikant. Enige tijd voorzitter van de Kerkenraad in Amsterdam waar vanuit hij Groep 2000 kon steunen. verzorgde onderduikers in zijn gemeente.
_ archiefkaart A'dam • Jacoba van Tongeren - geschreven door Paul van Tongeren • Groene Graf
Roeland Jan Renier25-10-1919 Schiedam - 13-05-1985 Rolde
W.E. Hoedemaker en Renier, die beiden begonnen op eigen initiatief en langen tijd zelfstandig werkend waren, bleven ook later in Groepsverband 2000 hun eigen onderduikers verzorgen
_ Archiefkaart A'dam • overlijdensadvertentie • overlijdensadvertentie echtgenote • Foto Ned.Herv. Ds R.J. Renier (47jr) 16-09-1966
Willem Renshof; Hoofdcipier (mogelijke bron)
Joke Rietveld (schuilnaam); Koerierster en vervoerde wapens.
Hermanus Gerardus Ruhe 3-7-1890 Sloten - 14-05-1968 Amsterdam; Glastuinder. Verzorgde in zijn groenteloods een schuilplaats voor Jacoba om in het laatste oorlogsjaar daar te kunnen overnachten. Nam diverse onderduikers in huis. De wapens die door de geallieerden werden gedropt werden 's nachts in zijn loods onder rietmatten verborgen. Daarmee was de schuur verworden tot een wapen opslag.
Margaretha Wilhelmina Maria (Gré) Driessen-Ruhe ‧ 27-07-1920 Amsterdam (NH) - 03-03-2003 Nijmegen (GL) ‧ p.t.o. Amsterdam (NH) ‧
Werkte als koerierster o.a. voor de Groep 2000 en ook voor Vrij Nederland door de vriendinnen Els van Tholen en Bep van Parreren waar het illegale blad werd gestencild. Ook nam ze deel aan de overval op een distributiekantoor voor voedselbonnen⁴, waarbij ze bijna een kogel in haar hoofd kreeg. Ze vormde samen met Eltje (Els) Kervers-van Tholen (1915-2007), Anna Elisabeth (Bep) van Parreren (1901-1990) en Geugjen Simon Willem (Tom) Keur (1909-1988) een sabotageploeg waardoor onderduikers vanuit het kantoor van de nodige distributie bescheiden konden worden voorzien. Er werd ook een verkenningsdienst opgezet voor het plegen van overvallen om aan bonkaarten⁴ te komen. Ze was een dochter van eveneens drager van het Verzetsherdenkingskruis Hermanus Gerardus Ruhe (1890-1968)
_ Gedenkboek VHK p.100 • Archiefkaart A'dam • Verhalen uit Amsterdam-West •
| S |
Helena Johanna Maria Savi-Buring 10-09-1919 Amsterdam - 4-12-1992
Bontwerkster. Verleende als wijkverzorgster³ hulp aan onderduikers in district West, in de Surinamebuurt te Amsterdam. Ze deed tevens onderzoek⁸ naar de noodzaak van de gevraagde hulp. Verspreidde illegale lectuur, aangereikt door beide broers. Haar broer Martien en zus Anna waren net als zij, ook lid van CS-6. Haar echtgenoot Matheus Savi was weliswaar lid van de NSB, steunde haar ilegale activiteiten. Hadden enkele keren onderduikers voor korte tijd in huis en hielp mee dmv hand-en spandiensten in de expeditie.
Zie ook het CS-6 project.
Theodorus Johannes Schamp 30-06-1904 Amsterdam - 14-04-1945 Amsterdam *
Sergeant-majoor-telegrafist bij de Kon. Marine. Als marconist bij het Marine Zendstation van OD en Groep 2000 was hij dagelijks actief bij het verzenden van gecodeerde telegrammen vanaf Leidend Station-II, een in de woning van Dirk Hulsman geïnstalleerde radio-zend- en ontvangpost. Daanaast was hij betrokken bij het verzorgen van dropping terreinen.
* Op 30-01-1945 werd hij door de Sipo gearresteerd, waarna hij op 14-04-1945 aan de Amsteldijk te Amsterdam werd gefusilleerd.
Johannes Gerardus Schrijver 09-04-1898 Zwolle - 10-07-1970 Dieren
Ambtenaar bij Distributiedienst. Maakte deel uit van Kring 1400¹². Verleende hulp bij de distributie van onderduikers door het verstrekken van stamkaarten, bonkaarten⁴ en persoonsbewijzen⁵. Hij hielp ook mee wapens van de Wehrmacht te stelen en leidde wapentransporten en stond de leden bij als wapeninstructeur.
Eduardus Jacobus Sergeant 25-12-1895 Amsterdam
Echtgenoot van Gera Richter
Gerardina Wilhelmina Christina (Gerda) Sergeant-Richter 07-07-1898 Amsterdam - 20-12-1983 Amsterdam
Was wijkverzorgster³ in de Indische buurt in Amsterdam, waar ze zich voornamelijk bezig hield met het verzorgen van bonkaarten⁴ en het inzamelen van gelden voor onderduikers. Haar echtgenoot Eduardus Jacobus Sergeant assisteerde haar daarbij. Op aangeven van ds Aris begon ze joodse kinderen te helpen onderduiken na ze gered te hebben uit de Creche, tegenover de Hollandsche Schouwburg. Daarmee heeft ze de levens van 31 kinderen gered. Van al die kinderen zijn na de oorlog de moeders daarvan teruggekeerd. Zelf namen ze ook twee Joodse kinderen in huis waarvan de ouders al gedeporteerd waren.
Zie ook het Utrechts Kindercomité project.
H. Sietsma; Huisbezoeker¹ van de Onderzoek-Centrale⁸
Evert Louis Smelik 08-09-1900 Den Haag - 22-02-1985 Geldrop
Gereformeerde dominee. Werkte mee aan de geestelijke verdiepingsbijeenkomsten van Groep 2000 die plaatsvonden in het wijkgebouw aan de Jacob van Lennepkade². Hield zich ook bezig met de hulp aan joodse onderduikers
Arie Willem (Ary) Smith 23-11-1888 Amsterdam - 30-06-1974 Ede
Kunstschilder, leraar middelbare school en heraldicus. Als Districts-Hoofd van de wijk Centrum-Zuid betrokken in het wijkwerk voor Groep 2000. Had later leidinggevende functie bij de EHBO⁷ van Groep 2000 waarbij hij spoedcursussen EHBO gaf aan mensen die zich voor de dienst wilden gaan inzetten. Hielp mee met de verspreiding van de Vrije Pers. Echtgenoot van Dokie Nater
Antonie Hendrik (Ton) Stam 13-10-1919 Rotterdam - 2000
Navigator Radio-officier. Radio-telegrafist bij het Marine-Zendstation. Behoorde tot de leiding van VN¹¹. Echtgenoot van Lily Duif.
Zie ook het Vrij Nederland project.
Therese Amy Lily Stam-Duif 11-02-1921 Zaandam
Echtgenote van Anton Stam
Pieter Marinus Stiggelbout 05-10-1895 Texel - 21-03-1969 Amsterdam
Gemeentearts te Amsterdam. Groepsarts van Groep 2000 en huisarts van Jacoba. Bedacht een methode waardoor mannen konden worden vrijgesteld van de Arbeitseinsatz¹³ middels het inbrengen van een blaaskatheter met daarin besmette urine met tuberculose bacillen, een tot dan toe nog ongeneesbare ziekte.
Arie Stolk Amsterdam; vrijmetselaar
Het zou hier misschien kunnen gaan om de typograaf en lettergieter Arie Stolk geboren te Amstelveen 07-06-1895 (bron)
Pieter Jan Swiebel 30-01-1903 Den Haag
Had de leiding over een Marine Zendstation. Zijn vrouw bood steun aan gevallen leden der Marine.
_ archiefkaart • Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad 13-11-1961 •
Jansje Swiebel-van Rijswijk 08-05-1904 Den Haag - 28-12-1986 Amsterdam
_ archiefkaart A'dam • gezinskaart ouders •
| T |
Johannes (Jan) Tabak 02-08-1904 Amsterdam - 04-06-1978 Amsterdam
Bankier. Verzorgde de financiering van Groep 2000 vanuit de Kas van de Diakonie van de Herv. Kerk. Hij zorgde er persoonlijk voor dat er maandelijks gelden uit de kas (Het Fonds voor Bijzondere Noden) bij de Groep terechtkwam. Tot de bevrijding ging het hier om een bedrag van circa ƒ 300.000,-
Grietje van Tholen ‧ 03-06-1908 Winschoten (GR) - 27-03-1984 Amsterdam (NH) ‧ p.t.o. Amsterdam (NH) ‧
Onderwijzeres, koerierster. Zij legde voor de Groep 2000 contact met Jan Piet van Hoften (1890-1980), werkzaam bij de Staatspolitie in Amsterdam, die voor de groep van zeer groot belang werd. Zij was de zus van verzetsstrijdster Eltje (Els) Kervers-van Tholen (1915-2007)
_ Archiefkaart A'dam • Wikipedia; Groep 2000 •
Pieter Tiekstra 16-09-1896 Rotterdam - 16-01-1961 Utrecht
Grossier in banketbakkers artikelen, schilder, textieldrukker. Maakte deel uit van de fourage-dienst. Emigreerde samen met zijn vrouw naar de VS in 28-09-1946 maar keerde uiteindellijk weer terug.
_ overlijdensakte • Archiefkaart A'dam •
Elise (Lies) van Tijen later Honig-van Tijen 22-04-1922 Vlissingen - 03-11-2008 Rotterdam
Gaf steun aan de strijders van de Marine.
Jacoba van Tongeren 14-10-1903 Cimahi (Ind) - 15-09-1967 Bergen
Maatschappelijk werkster. Oprichtster en leidster van de verzetsgroep Groep 2000, regio Amsterdam.
Herman van Tongeren jr. 1899 Kota Radja, Sumatra (Ind) - 09-09-1944 Heemstede *
Werktuigkundig ingenieur en uitvinder. Vervoerde onderduikers, wapens en bonnen. Maakte en ontwikkelde microfilms in zijn bedrijf, het Bureau voor Aërodynamica. Hielp met het vervoer van joden en piloten. Broer van Jacoba
* Werd op 07-09-1944 gearresteerd om vervolgens geblindoekt in een auto te worden geduwd en later op straat gegooid alwaar hij werd neergeschoten. Hij overleed in het ziekenhuis te Heemstede aan zijn verwondingen op 09-09-1944
Hermannus van Tongeren sr. 16-04-1876 Bergen op Zoom - 29-03-1941 Sachsenhausen *
Toen de vrijmetselarij tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi's verboden werd, wist hij een aanzienlijk bedrag van de Ordekas naar het Nederlandse verzet door te sluizen. Zijn dochter Jacoba mocht dit geld gebruiken voor het werk met Groep 2000
* Op 11-10-1940 werd hij gearresteerd en op 13-03-1941 op transport gezet naar het concentratiekamp Sachsenhausen, alwaar hij overleed op 29-03-1941
Isaäc Troostwijk 24-09-1880 Amsterdam - 28-11-1942 Westerbork *
KNIL-officier. Hielp Groep 2000 bij spionage-activiteiten en finaciering van het verzet. Stond mede aan het actieve begin van wat later de Groep 2000 werd dmv het verzamelen van gegevens betreffende militaire objecten van de Duitsers, teneinde dit door te geven aan de Engelsen. Dit lag ten grondslag aan de Spionage-afdeling van de Groep. Zetten zich tevens in voor het opzetten van hulp aan onderduikers. Haalde ƒ 600.000,- op uit de Zwolse kring van vrijmetselarij
* Zijn vrouw krijgt een oproep voor kamp Westerbork. Ondanks vrijstelling besloot Isaac met haar mee te gaan. Zijn verzetswerk werd niet ontdekt. Overleed op 28-11-1942 te Westerbork (hartpatiënt). Zijn vrouw is een maand later in Auschwitz omgekomen.(bron: Rienk Arnold (kleinzoon)
Jan Harm Tuntler 08-12-1887 Groningen - 06-04-1957 Groningen
Directeur GGD Amsterdam. Hielp Groep 2000 bij het opzetten van EHBO-posten⁷ en noodhospitalen. Vervulde een belangrijke functie bij het onderdeel; Medische Geneeskundige Hulpverlening bij Oorlogshandelingen.
| U |
| V |
Gerrit Jan van der Veen 26-11-1902 Amsterdam - 10-06-1944 Overveen *
Kunstenaar. Hij was ook lid van Groep 2000 en begon samen met oa Frieda Belinfante en Rudi Bloemgarten te experimenteren met de vervalsing van persoonsbewijzen. Zodoende vond hij een manier waarop hij heel precies een watermerk kon namaken. Samen met Frans Duwaer vormde hij in de zomer van 1942 de Persoonsbewijzen-Centrale⁶, waar mensen een persoonsbewijs konden bestellen.
* Na medio mei door de Sipo te zijn gearresteerd, werd hij op 10-06-1944 ter dood veroordeeld en diezelfde dag gefusilleerd in het duingebied bij Overveen.
Leendert (Leo) Verwoerd 23-11-1899 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Stelde zijn woning ter beschikking van het verzet en verleende hij hulp aan onderduikers. Hielp joodse landgenoten aan onderduikadressen en huisvestte en verzorgde, samen met zijn echtgenote, gedurende twee jaar een Joods jongetje in zijn woning. Tevens fungeerde zijn woning als centrale post van de illegale Groep 2000. Echtgenoot van Petronella Christina Veltrop.
* Op 12-03-1945 werden Verwoerd, zijn zoon en 28 anderen gefusilleerd als represaille voor de dood van Sipo-medewerker E. Wehner te Amsterdam.
Petronella Christina Verwoerd-Veltrop 01-05-1900 Amsterdam - 05-06-1977 Amsterdam
Echtgenote van Leo Verwoerd
Vliet, P. v.d.
| W |
Cornelia Christina (Nel) Wateler15-10-1886 Driebergen - 26-12-1971 Obdam
Werkte als verpleegster bij de Tuberculose-Bestrijding. Naast Jacoba's partner te zijn was zij tevens haar verzorgster en bewaakster van haar gezondheid ivm de tuberculose van Jacoba in het verleden waardoor ze zeven jaren lang heeft moeten kuren. Nel was vaak de plaatsvervangende schakel tussen de Groepsleden en belangstellenden als bezoek niet verder mocht komen dan de voordeur wanneer Jacoba zich op andere zaken richtte zoals planning van activiteiten.
Hermine Henriëtte Clara Weijl 19-10-1905 Enschede
Lerares. Werkte voor de Onderzoek-Centrale⁸ waarbij ze zich bezighield met speciale gevallen waarvoor recherchewerk nodig was. Was aan het einde van de oorlog betrokken bij het opzetten van het daadwerkelijk uitvoeren van gezinshulp, met name hulp aan huisvrouwen. Zus van Ellen Justine Inja-Weijl
Henriette Cornelia (Jet) Wichers Hoeth 01-06-1911 Amsterdam - 30-06-1968 Amsterdam
Maatschappelijk werkster. Assistent en later ambtenaar Kinderrechter. Inspecteur Ministerie van Oorlog. Koerierster van bonnen en wapens.
Willem Fredrik (Wim) Wiebeld23-07-1902 Amsterdam - 15-12-1978 Amsterdam
Zelfstandig handelsagent in textiel en textiel detailist. Chauffeur ambulance-auto die hij oa gebruikte voor vervoer van diverse riskante transporten en verzorgde joodse- en andere onderduikers dmv ze te voorzien van bonkaarten⁴, valse persoonsbewijzen⁵ en geld. Werd chef depot van de Fourage-dienst
Albertha Wiebeld-van Zon 24-02-1907 Amsterdam - 23-02-1985 Amsterdam
Gaf steun aan familie van gevallenen of in het buitenland strijdende leden der Marine.
Geertruida (Truus) Wijsmuller-Meijer 21-04-1896 Alkmaar - 30-08-1978 Zandvoort
Als lid zijnde van Groep 2000 hield zij zich bezig met het versturen van voedselpaketten naar protestanse joden in Westerbork, Bergen-Belsen en Theresienstadt. Was waarschijnlijk na Raoul Wallenberg de persoon die de meeste Joden heeft gered.
Ze ontving de Yad Vashem onderscheiding. Zij had, samen met anderen die voor de Kindertransport organisatie werkten, de levens van meer dan 10.000 Joodse kinderen gered.
_ Truus Wijsmuller saved thousands of Jews in WWII. Why has no one heard of her? • documentaire: Truus' children •
Johanna Philippine Helene (Jo) Willemse24-06-1908 Amsterdam - 2000
Nacht-hoofdzuster van de Valeriuskliniek te Amsterdam. Wijkverzorgster voor de Rivierenbuurt en beheerder van een van de logementen⁹ van Groep 2000. Gaf ook EHBO herhalingscursussen. Ze bood steun aan familie van omgekomen of in het buitenland strijdende leden van de Kon. Marine. Ze werd 'onderduikmoeder' in haar eigen woning waar vanuit menig verzetsstrijder opdrachten uitvoerde na lichamelijk en geestelijk te zijn gesterkt door haar.
Reina Adriana Jeanne Maria Wolf ‧ 28-11-1913 Arnhem (GL) ‧
De apothekers assistente Reina Wolf was van zomer 1942 met de Groep in contact. Sindsdien werd de samenwerking steeds nauwer, tot zij omstreeks Juli 1944 vroeg, als Groepslid te mogen toetreden. In perioden van bonnenschaarste heeft zij de groep dikwijls van de noodige bescheiden of nieuwe contact-adressen kunnen voorzien. Zelfs na het stilleggen van het treinverkeer, heeft zij daarin niet berust en wist Groep 2000 nog regelmatig te bereiken. Ook in het Joodsche werk had zij haar aandeel.
_ Beknopt historisch verslag van de werkzaamheden van GROEP 2000 • bev.reg. gem. Utrecht fiche 2066 • Nieuwe Leidsche Courant 01-06-1938 • Delpher • Delpher • Gedenkboek Verzetsherdenkingskruis p.65 • Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland 17-03-1989; Expositie schaakboeken • Raadsverslagen van de gemeente Leeuwarden, 1865-2007 00-07-1993 • overlijdensadvertentie echtgenoot • Bevolkingsregister W.A.A. Aarts •
| X/Y |
| Z |
Jan Ziel 26-02-1926 Herwen - 06-03-1993 Bussum
Ambtenaar bij de Belastingdienst. Co-assistent bij de Onderzoek-Centrale⁸ van Groep 2000. Hij zette zich in voor hulp aan onderduikers in de Amsterdamse wijk Overtoom - Kostverlorenkade - Nassaukade - Staatsliedenbuurt.
Op 10 maart 1945 viel de Sicherheitsdienst het pand binnen, waar de centrale post van de illegale Groep 2000 aan de Amsterdamse Stadhouderskade was gevestigd.
Op 11 maart 1945 drongen enkele verzetsleden het pand binnen, hierbij ontstond een vuurgevecht, waarbij de SS Hauptscharführer Ernst Wehner dodelijk werd getroffen. Als represaille werden door de Duitsers 30 gevangenen uit het Huis van Bewaring naar het Eerste Weteringplantsoen gebracht en met met drie salvo’s geëxecuteerd. De Predikant dr. J. Koopman werd, kijkend vanuit zijn huis dodelijk getroffen. De stoffelijke overschotten bleven lange tijd als waarschuwing liggen, voordat ze op een open vrachtwagen werden afgevoerd.(bron)
Lijst met gefusilleerden op 12 maart 1945 Weteringplantsoen Amsterdam:
Wieger Boonstra 30-04-1893 Oenkerk - 12-03-1945 Amsterdam
Lid verzet. Onder meer verspreidde hij het illegale blad Vrij Nederland¹¹. Verder verleende Boonstra onderdak aan onderduikers en zamelde hij geld in voor het steunfonds voor onderduikers. Zijn oudste zoon Aldert was betrokken bij het kraken van het bevolkingsregister van Medemblik. De boeken werden in Boonstra's woning verstopt.
_ WO2 slachtoffers
Pieter Franciscus Brittijn17-03-1902 Utrecht - 12-03-1945 Amsterdam
Vocht in mei 1940 als reserve-kapitein op de Grebbeberg. Was lid van het Medemblikse Comité, dat illegale bladen ging verspreiden zoals Vrij Nederland¹¹, Het Parool, Je Maintiendrai en Trouw. tevens nauw betrokken bij De Vrije Stem. Verleende hulp aan (joodse) onderduikers, door het zoeken van adressen, het bezorgen van bonkaarten en geld, en het in zijn woning onderdak verlenen aan een van hen.
Frederik Cornelis Christiaan Michel Coelen 19-02-1906 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Verleende reeds vroeg in de oorlog hulp aan (joodse) onderduikers, onder meer door in zijn woning onderdak te verlenen. Bracht tevens bonkaarten⁴ weg naar onderduikadressen. Trad toe tot KP Reintje de Vos onder leiding van Dirk Bons. Als plaatsvervangend commandant vervoerde hij wapens, gaf hij wapeninstructie en beoordeelde hij mannen op geschiktheid als nieuw BS-lid.
Antonius Johannes Engelen 15-02-1891 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Monteur
_ Oorlogsgravenst. • archiefkaart
Gerardus Wilhelmus Engelen 02-11-1914 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Conducteur Gemeentelijk Tram bedrijf
_ Oorlogsgravenst. • archiefkaart
Jacobus Cornelis Rudolf van Eijk 02-12-1923 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Was in Amsterdam-Zuid aangesloten bij een KP onder leiding van E. Spaan. Via zijn KP-contacten verzorgde hij bonkaarten⁴ voor onderduikers.
Johan Gerard Eskens 04-11-1924 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Luisterde naar de Engelse zender en noteerde de berichten. Hij verspreidde in een later stadium het illegale blad De Waarheid, zamelde geld in ten behoeve van het Solidariteitsfonds van Edam, verzorgde onderduikers met bonkaarten⁴ en bracht geld naar een in Middelie ondergedoken schippersgezin.
Jan Cornelis Hendrik (Jan) Fleer
_ De 46 van het Rademakersbroek •
_ De 46 van het Rademakersbroek •
Willen van de Fliert12-05-1911 Ede - 12-03-1945 Amsterdam
Achter zijn boerderij bouwden leden van het verzet een schuilhut Hier konden de jonge onderduikers die eerder op boerderij “De Beek” te Renswoude woonden, zich schuil houden.Willem wist van deze hut in het bos achter zijn boerderij. Zo werd hij ook bij het verzet betrokken en gaf hij deze onderduikers te eten en wat ze verder nodig hadden. Deze onderduikers waren nauw betrokken geraakt bij het verzet.
Jacobus Goris 17-01-1901 Zaandam - 12-03-1945 Amsterdam
Verspreidde illegale lectuur: in eerste instantie Het Parool, vanaf 1943 ook Ons Volk; den vaderlant ghetrouwe, en Paraat en Strijd. Was verantwoordellijk voor distributie van levensmiddelen onder arbeiders van niet-levensmiddelenbedrijven.
Johannes Theodorus de Haan 22-02-1901 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Nam niet deel aan het verzet. zijn oudste zoon verkreeg van iemand een geweer met patronen die hij trachtte door te verkopen, hetgeen niet meteen lukte. Als gevolg van verraad vond op 8 maart 1945 in zijn woning een inval plaats door enkele Sipo-medewerkers, die tijdens de huiszoeking het onder een bed verstopte geweer en twee Franse militaire helmen vonden. De Haan werd verantwoordelijk gesteld en gearresteerd.
Hendrik Hekking 28-03-1925 Krimpen aan de Lek - 12-03-1945 Amsterdam
Ongehuwd. Kantoorbediende. Lid van LO-Krimpen a.d. Lek. Gearresteerd op 6/7-3-'45 in Renswoude, waar een overval plaats vond op adres van KP Veenendaal.
_ bron mogelijke ouders • mogelijke vader • portretfoto
Sander de Kleuver 10-11-1923 Veenendaal - 12-03-1945 Amsterdam
Winkelbediende. Samen met Henk Hekking behoorden tot de verzetsgroep Renswoude.
Pieter Lambertus Merlijn 31-12-1920 Ede - 12-03-1945 Amsterdam
Maakte deel uit van de Knokploeg Nijmegen onder leiding van Theo Dobbe. Hij deed mee aan overvallen op distributiekantoren, pogingen om gevangen genomen verzetslieden te bevrijden enz. Na september 1944 was hij vooral actief in het westen van het land. In Hoorn werd hij opgepakt bij een voedseltransport en in maart 1945 is hij in Amsterdam gefusilleerd.
Roelof Tiede Oost 11-03-1908 Urk - 12-03-1945 Amsterdam
Verleende hulp aan onderduikers, bijvoorbeeld door het verzorgen van huisvesting. Daarnaast verspreidde hij diverse illegale bladen, waaronder Vrij Nederland¹¹.
Frans ten Pas 13-09-1913 Hengelo - 12-03-1945 Amsterdam
Werd lid van de door J.P.J. van Roon geleide KP-4710, die in september werd opgenomen in de BS. Ten behoeve van deze KP maakte hij in zijn werkplaats valse sleutels en repareerde hij revolvers.
Johannes Cornelis Pijl 26-06-1922 Tjimahi (Ind) - 12-03-1945 Amsterdam; Lid verzet.
Marinus Adolph Pijl Jr. 05-06-1921 Tjimahi (Ind) - 12-03-1945 Amsterdam; Lid verzet.
Marinus Adolph Pijl Sr. 25-02-1894 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam; Fortwachter / Lid verzet.
Jan Pleeging 12-07-1896 Beverwijk - 12-03-1945 Amsterdam
Had een tuindersbedrijf en was lid van de Binnenlandse Strijdkrachten. In zijn bollenschuur aan de Creutzberglaan zat een belangrijk ondergronds wapendepot.
Reinier Pletting 28-08-1918 Beverwijk - 12-03-1945 Amsterdam
Samen met zijn boezemvriend Jan Dirk Semeins was Reinier lid van de Binnenlandse Strijdkrachten. Reinier was groepscommandant van het S.G. der Binnenlandse Strijdkrachten te Beverwijk. Zo verspreidde hij o.a. het illegale blad Vrij Nederland¹¹.
Jan Dirk Semeins 22-03-1916 Beverwijk - 12-03-1945 Amsterdam
Was lid van Binnenlandse Strijdkrachten. Zijn verzetswerk bestond uit hulp aan onderduikers, jodenhulp en hij verspreidde illegale kranten als Vrij Nederland¹¹"
Hans Sturm 07-04-1923 Bandoeng (Ind) - 12-03-1945 Amsterdam
Vanaf eind 1943 was hij, als technisch stafmedewerker in Utrecht betrokken bij de distributie van het illegale blad Ons Volk; den vaderlant getrouwe. Weigerde de loyaliteitsverklaring te tekenen; illegaal deed hij in februari 1945 nog een tentamen.
Gerard Hendrik van Tiel 07-06-1925 Antwerpen - 12-03-1945 Amsterdam
Sloot zich aan bij de KP rond D. van der Schilden. Opgenomen in de BS-SG, hield hij zich bezig met de voedselverzorging van mede-BS’ers. Was betrokken bij wapenvervoer, sabotage aan telefoonkabels en enkele kleine overvallen.
Willem Johannes van Velzen 20-08-1886 Utrecht - 12-03-1945 Amsterdam
Werkte mee aan Paraat, het tweemaal per maand in een oplage van 15.000 exemplaren verschijnend illegale blad van de vakbeweging en de voormalige SDAP.
Arie Henk Verwoerd 12-08-1926 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
In zijn ouderlijk huis aan Stadhouderskade 56 te Amsterdam was sedert begin 1945 het hoofdkwartier gevestigd van de illegale Groep 2000.
Leendert (Leo) Verwoerd 23-11-1899 Amsterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Stelde zijn woning ter beschikking van het verzet en verleende hij hulp aan onderduikers. Hielp joodse landgenoten aan onderduikadressen en huisvestte en verzorgde, samen met zijn echtgenote, gedurende twee jaar een Joods jongetje in zijn woning. Tevens fungeerde zijn woning als centrale post van de illegale Groep 2000. Echtgenoot van Petronella Christina Veltrop.
* Op 12-03-1945 werden Verwoerd, zijn zoon en 28 anderen gefusilleerd als represaille voor de dood van Sipo-medewerker E. Wehner te Amsterdam.
Klaas Wever 28-07-1924 Rotterdam - 12-03-1945 Amsterdam
Boekdrukker / Lid verzet (bron). Maakte deel uit van de BS-SG (gewest 10, district West, 4e compagnie, ondergroep C. Koenis) en was hij betrokken bij diverse acties (zoals het verwijderen van dynamietladingen onder bruggen en dijken) en overvallen (bron).
Externe bronnen:
- Jacoba van Tongeren en de onbekende verzetshelden van Groep 2000 (1940–1945)
- Neerlandsch Verzetsmonument
- Wikia: Groep 2000
- Wikisage
- Beknopt historisch verslag van de werkzaamheden van Groep 2000 / J.J. van Tongeren
Literatuur:
- Juffrouw 2000 - Vrij Nederland
- De Dokwerker
- Wikipedia; Groep 2000
- Heemstede in de oorlog
- Ondernemer en uitvinder ir. Herman(nus) van Tongeren (1899-1944), oorlogsslachtoffer / Jacoba van Tongeren en Groep 2000 (1940-1945
- Culturele Raad Papendrecht: Jacoba van Tongeren
- Speedy Deletion Wiki : Groep 2000
Media:
- Amsterdamse verzetshelden krijgen na 70 jaar een gezicht
- Facebook; Jacoba van Tongeren en Groep 2000
Diversen:
Project status:
Update: 27-09-2019
Start project: 14-10-2016
Maker project: Dimitri Gazan
contact: info@neerlandschverzetsmonument.nl
Profielen toegevoegd: 148 / 180
Nog niet verbonden met de wereld stamboom: 7
Betrokkenheid met Groep 2000 nog niet geverifieerd bij nabestaanden: 4
Externe link:
Enkele begrippen:
- ¹ Huisbezoekers hadden de belangrijke en persoonlijke taak om de aard van de aanvraag om ondersteuning te achterhalen * ² Wijkgebouw 'Irene' aan de Jacob van Lennepkade. Hier vonden bijeenkomsten van de groep plaats met catechesatie als dekmantel. Dit soort bijeenkomsten werden nl toegestaan door de Duiters.
- ³ Wijkverzorging bestond oa uit het verstrekken van bonkaarten en soms ook geld. De onderzoekers⁸ kwamen frequent bij elkaar, soms 1 keer per week, voor het uitwisselen van gegevens en het geven van nieuwe opdrachten. * ⁴ DistributiebonnenWaren maatregelen voor een eerlijke verdeling van goederen over de bevolking dmv noodzakelijk rantsoenering⁴. Tekorten aan grondstoffen en/of voedsel hadden een verdeelsysteem nodig omdat anders een deel van de gebruikers van voedsel en goederen hiervan verstoken konden geraken. De bedoeling was bovendien om hamsteren en speculeren tegen te gaan.
- ⁵ PersoonsbewijsHet was ontwikkeld door de Nederlandse ambtenaar Jacobus Lambertus Lentz. In samenwerking met de Duitse bezetter wist Lentz een document te ontwikkelen dat het beste persoonsbewijs van Europa genoemd kon worden. Het is het verzet eigenlijk nooit gelukt om dit persoonsbewijs goed te vervalsen en na te maken. Het verschafte de Duitse bezetter een krachtig administratief middel voor zijn onderdrukkingspolitiek.
- ⁶ Persoonsbewijzen-CentraleWas een Nederlandse ondergrondse organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog het verzet en onderduikers voorzag van vervalste persoonsbewijzen. De PBC werd opgezet door de beeldhouwer Gerrit van der Veen. Er was een drukker, Frans Duwaer, die erin slaagde persoonsbewijzen op grote schaal te produceren met een goed ondergrondpatroon en watermerk. Hij had hiervoor een speciale zet- en gietmachine aangeschaft, waarmee hij het goede lettertype kon maken. Men pleegde ook overvallen om blanco persoonsbewijzen in handen te krijgen, alsmede vernietigden zij persoonskaarten zoals de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister.
- ⁷ EHBO-posten Het hoofd van de plaatselijke afdeling Rode Kruis dr. J. Bos en dr. Piet Stiggelbout, de groepsarts, leidden de EHBO en medische verzorging. Hierbij waren een 16-tal doktoren en verpleegkundigen betrokken. Medicijnen, verbandmiddelen, instrumenten, volledig als veldhospitaal ingerichte ambulancewagens verdwenen om te worden ingezet bij het verzet.
- ⁸ Onderzoek-Centrale Had als taak om steunaanvragen te onderzoeken van onderduikers. Stond onder leiding van bestuurslid Kees Reitema * ⁹ Logementen Dit waren slaapplaatsen voor doorreizende Groepsleden, tijdelijke onderduikers en andere mensen die een plek voor de nacht zochten.
- ¹⁰ RattenkruidDit was een illegaal blad dat vanaf 3 aug.'42 onder de leiding van Henri Halberstadt werd uitgegeven. Eerst wekelijks als stencil, later twee-maandelijks gedrukt in een oplage van 200 exemplaren, waarin werd opgeroepen tot verzet en ook praktische aanwijzingen werden gegeven. In totaal verschenen zeventien nummers
- ¹¹ Vrij Nederland Is ontstaan als verzetskrant tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog. De eerste uitgave verscheen op 31 augustus 1940. De naam was geïnspireerd op de radiozender Radio Vrij Nederland. De krant werd opgericht door protestantse jongeren, onder wie Kees Troost, Frans Hofker, Anne Kooistra en Wim Speelman. Mr. Cornelis van Rij uit Amsterdam was de leider van de verzetsgroep, verbonden aan Vrij Nederland. Zie ook het Vrij Nederland project
- ¹² Kring 1400 Was de sabotagegroep van de distributiedienst. Directeur Geugjen Simon Willem (Tom) Keur van het Distributie Kantoor Borgerstraat Amsterdam was de leider van deze groep.
- ¹³ ArbeitseinsatzWas de benaming voor de vaak gedwongen inschakeling in de Duitse oorlogseconomie van arbeiders uit de bezette gebieden tijdens de Tweede Wereldoorlog. In het Nederlands werd de term destijds letterlijk vertaald met arbeidsinzet. In Duitsland zijn tussen 1938 en 1945 zo'n 7,7 miljoen arbeiders van niet-Duitse origine ingeschakeld in de oorlogseconomie: in de Duitse wapenindustrie (Rüstungsindustrie) bleek uiteindelijk de helft van alle arbeidsplaatsen bezet te zijn door Fremdarbeiter.